Beeline Қазақстан компаниясының Бас атқарушы директоры Евгений Настрадин Forbes.kz-ке берген сұхбатында XXI ғасырдың күрделі жылындағы компания жұмысының қорытындысын жасады
Евгений, 2020 жылдың наурызын еске түсірейік. Сіз қашықтан жұмыс істеудің бар ғажабын қашан сезіне бастадыңыз?
– Мен бұл сұраққа ұзақ жауап бере аламын, себебі біз сол кезде түсініксіз сезімдер мен тәжірибелерді бастан өткердік (күледі). Жолымыз болып, қытайлық жеткізушілеріміз, тіпті Қазақстанда бәрі жабыла бастағанға дейін, карантин кезінде көрші елде клиенттердің трафигі мен мінез-құлқына байланысты не болып жатқанын айтып берді. Біз жабдықты алдын ала сатып алып, жеткізіп, қарқынды дайындала бастадық. Кейін түсінгеніміздей, бұл бекер болмаған, өйткені карантин шарықтау шыңына жеткенде логистикалық жүйенің жаһандық құлдырауы орын алды.
Біздің компания 13 наурызда — бүкіл елде карантин жарияланғанға дейін бір апта бұрын қашықтан жұмыс істеуге шықты. Бұл көріпкелдік емес – біз жай ғана өзімізді жаттықтыруға, қашықтан жұмыс істей алатынымызды тексеруге шешім қабылдадық. Ол кезде біз бір аптаға қашықтан жұмыс істеуге кетуді жоспарладық. Нәтижесінде біз әлі де қашықтан жұмыс істеудеміз…
Байланыс – коронавирутық дағдарыс кезінде пайдасы көбейе түскен азын-аулақ бизнестердің бірі.
– Коронадағдарыс телеком-провайдердің құндылығын көрсетті. Локдаун кезінде болған барлық қорқынышты жағдайлар кезінде оған қоса байланыс болмаса – елестетіп көріңізші!
Сапалы байланыстың қаншалықты маңызды екенін бәрі түсінді деп ойлаймын. Құндылықтарды қайта бағалауда біз, әрине, пайда алушылар қатарынан көрінеміз.
Бірақ біз жабдықты шетелден жаһандық өнім берушілерден сатып алатынымызды ұмытпаңыз. Және мен Vodafone, AT&T және Verizon сияқты ірі компаниялармен осы жабдық үшін бір кезекте тұрмын. Мен үшін жабдықтың бағасы олардан арзан емес. Сондықтан бізде үлкен шығындар валютаға байланысты.
Бұл ретте біздің табысымыз – теңгелей және әрбір девальвациядан кейін бизнестің маржиналдылығы төмендейді, сондықтан биыл біздің бизнес валютамен өспеді. Бұл – алаңдатарлық жайт, өйткені біз бүкіл табыстың 20%-ын желіні дамытуға қайта инвестициялаймыз. Егер біздің валютадағы табысымыз өспесе, қамтуды кеңейту, жылдамдықты арттыру және жаңа технологияларды енгізу үшін жаңа жабдықты сатып алуға инвестиция салу мүмкіндігім аз болады.
Евгений, биылғы жылы бәсекелестікке күш пен уақыт жеткілікті болды ма?
– Шайқастар басылмайды (күледі). Біз бірнеше бағытта бәсекелесеміз. Әр түрлі нүктелер мен аймақтардағы бөлшек саудада оператор SIM картасын сатып алушыға қызықты ұсыныс жасауға тырысады. Биыл бізде ондаған қызықты промобелсенділік болды. Локдаун кезінде бөлшек сауда нүктелерінің 75%-ы жабылды, ал карантин аяқталғаннан кейін олардың бір бөлігі ашылмады: бұрын елде 20 мыңға жуық нүкте SIM-карталарды сатумен айналысса, ал қазір небәрі 8 мың.
Бәсекелестіктің екінші бағыты – қызықты жаңа өнімдер. Біз биыл олардың көпшілігін іске қостық, оның ішінде шеринг тәсілімен немесе тіпті тегін. Мысалы, «Барлығына бір» қызметімен Сіз тарифке тағы бірнеше нөмір қосып, олармен интернет және минуттарды бөлісе аласыз. «Гигаларды сыйға тарт» трафик гигабайттарын кез келген басқа абонентке жіберуге мүмкіндік береді, ал TV360 тегін жазылымы – біздің BeeTV қосымшамызда қазақ тілінде танымал ТВ-арналарды, фильмдер мен сериалдарды көруге мүмкіндік береді. Айтпақшы, бұл жазылым EUROBAK Awards 2020 марапатын алды.
Үшіншісі – 5G. Әр оператордың жеке дамуы туралы өзіндік көзқарасы бар. Сонымен бірге біз серіктестікті дамытамыз. Осылайша, биыл біз ауылдарда кооперация құра бастадық, 250 және одан көп адам тұратын елді мекендерде кең жолақты қолжетімділігі бар бірлескен желі құра бастадық. Барлық ұялы байланыс операторлары өз желілерін құрып, оларға бәсекелестер жіберетін 1 мыңға жуық елді мекенді өзара бөлісті. Биыл Beeline 300 елді мекенді байланыспен жабады. Өмірінде алғаш рет интернет пайда болған тұрғындардың эмоцияларын жеткізу қиын. Енді олар онлайн түрде дәрігермен тілдесіп, әкімдікке, мемлекеттік органдарға сауал жолдай алады, ойын-сауық сервистерін пайдалана алады.
Неліктен Сізде 5G жекпе-жегі бар? Стандарт Қазақстанда салу мен іске қосудан әлі алыс. Әлде бұл өлтірілмеген аюдың терісіне таласу іспетті ме?
– Біз мемлекетке аукционда 5G үшін жиіліктер ойнатуды ұсынамыз – көптеген елдер дәл осылай етеді. Бірақ біздің бәсекелестеріміз мемлекеттен жиіліктер алып, 5G желісін құратын бір ойыншының негізінде бірыңғай инфрақұрылымдық оператор құруды ұсынады, ал қалған операторлар виртуалды операторлар бола отырып, қызметтерді сатып алады. Біз мұнымен келіспейміз: біз үшін жиіліктер мен технологияларға қолжетімділікті кез келген шектеу – стратегиялық шектеу.
Beeline – еліміздегі жалғыз жеке мобильді оператор, егер бізді инвестор ретінде көргісі келсе, онда біз технологияларға қол жеткізудің нарықтық шарттарына ие болуымыз керек.
